Συνδεδεμένο με την μυθολογία, την ιστορία και την παράδοση είναι το χωριό, του δήμου Αρχανών Αστερουσίων, Αλάγνι. Το Αλάγνι βρίσκεται 25 χλμ από την πόλη του Ηρακλείου, στο δρόμο που συνδέει την πρωτεύουσα με το Αρκαλοχώρι.
Στον οικισμό μένουν 174 κάτοικοι, σύμφωνα με την απογραφή του 2011, οι οποίοι ασχολούνται κυρίως με την γεωργία και συγκεκριμένα με την παραγωγή ελαιολάδου και κρασιού. Μάλιστα, στον οικισμό εδρεύουν γνωστά κρητικά οινοποιεία.
Όσον αφορά τα αξιοθέατα της περιοχής, αξίζει να επισκεφτείτε τον οικισμό Ρούμα, που βρίσκεται στα ανατολικά του Αλαγνίου. Η Ρούμα, το ρεύμα του ποταμού στην κρητική διάλεκτο, άλλοτε ήταν κατάφυτη από δρυς και πεύκα. Σήμερα είναι εντελώς ερειπωμένη, αφού το χωριό χτυπήθηκε από την πανούκλα και όσοι κάτοικοι σώθηκαν εγκαταστάθηκαν στο Αλάγνι.
Στον ερειπωμένο οικισμό βρίσκεται η Παναγία του Ρούματος, στην οποία βρέθηκαν, κατά την αναστήλωση της, διάφορα παλιά ιερά σκεύη.
Επίσης, στη θέση Κουρσαμός υπάρχει το μεγαλύτερο συγκρότημα κτιστών πατητηριών που έχουν διασωθεί στην Κρήτη. Τα τέσσερα καμαρόσκεπα πατητήρια, με τα κτιστά δοχεία χρονολογούνται κατά τον 16ο με 17ο αιώνα.
Στο ύψωμα Θόλοι βρισκόταν ο ναός της νύμφης Αλαγονίας, κόρης του Δία. Το όνομα της σχετίζεται και με το τοπωνύμιο του οικισμού. Στο ίδιο ύψωμα δέσποζε και το ενετικό φρούριο Θόλων.
ΙΣΤΟΡΙΑ
Ο εντοπισμός μινωικής αγροικίας στο Αλάγνι φανερώνει την μακρά ιστορία του χωριού.
Ωστόσο, στα σύγχρονα χρόνια, το χωριό αναφέρεται το 1583 από τον Καστροφύλακα, ως Alagni. Το 1630 το συναντάμε στον Bασιλικάτα ως Αλάγνι.
Στην Τούρκικη απογραφή του 1671 αναφέρεται ως Alagni με 52 χαράτσα, ενώ στην αιγυπτιακή απογραφή ως Alagni με 6 χριστιανικές και 7 τούρκικες οικογένειες.
Ο οικισμός υπήρξε μεταβατική έδρα της Επισκοπής Αρκαδίας. Μάλιστα, σώζεται κτίσμα από την κατοικία του επισκόπου κοντά στην πλατεία του χωριού.
ΤΟΠΩΝΥΜΙΟ
Το τοπωνύμιο του χωριού δόθηκε προς τιμή της νύμφης Αλαγονίας, κόρη του Δία και της Ευρώπης, της οποίας ναός βρισκόταν στο ύψωμα Θόλοι.
ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ
Πολιούχος του χωριού είναι ο Άγιος Βλάσης, ενώ στο Αλάγνι βρίσκονται επίσης οι εκκλησίες του Σωτήρος, του Μιχαήλ Αρχαγγέλου, του Αγίου Γεωργίου και η Παναγιά, που βρίσκεται στη νότια άκρη του χωριού και έχει ιστορική και θρησκευτική αξία.
Στην περιοχή Ρούμα δεσπόζει ο ναός της Παναγιάς του Ρούματος.
Στους πρόποδες του λόφου των Θόλων βρίσκεται ο δίκλιτος ναός των Αγίων Αποστόλων, χτισμένος τον 15ο – 16ο αιώνα, με το οικόσημο της ενετικής οικογενείας των Κορνάρων. Στο ναό υπάρχουν δύο αρκοσόλια, ένα μέσα κι ένα έξω, το οποίο έχει επιγραφή με χρονολογία 1614.