Στους πρόποδες των Λευκών Ορέων, 16 μόλις χιλιόμετρα από την πόλη των Χανίων, σε μια κατάφυτη περιοχή βρίσκεται ο γραφικός οικισμός Θέρισο. Για να φτάσει κανείς στο Θέρισσο θα πρέπει να περάσει εντός του εντυπωσιακού ομώνυμου φαραγγιού, που το μήκος του φτάνει τα 6χλμ. Ο δρόμος αν και στενός είναι ασφαλτοστρωμένος.

Το Θέρισο είναι γνωστό τόσο για την πλούσια και σημαντική ιστορία του αλλά και λόγω του ιδιαίτερου φυσικού του κάλλους. Από τον οικισμό καταγόταν η μητέρα του Ελευθερίου Βενιζέλου. Μάλιστα, ο μεγάλος πολιτικός άνδρας ξεκίνησε από το Θέρισο την επανάσταση του 1905. Μάλιστα υπάρχει ακόμα και είναι επισκέψιμο το σπίτι όπου χρησιμοποιήθηκε ως στρατηγείο. Επίσης, στο χωριό βρίσκεται ένα μουσείο που αφορά την Κρητική Επανάσταση.

Κατά μήκος του κεντρικού δρόμου υπάρχουν αρκετές ταβέρνες και καφενεία, όπου μπορεί κανείς να ξαποστάσει κάτω από τα μεγάλα δέντρα της περιοχής, παρατηρώντας το πράσινο στις διάφορες αποχρώσεις του.

Στην ευρύτερη περιοχή του Θερίσου, και συγκεκριμένα μέσα στο ομώνυμο φαράγγι, υπάρχει ασφαλισμένο αναρριχητικό πεδίο, με 4 τομείς. Επίσης, από την Θέρισο μπορεί κανείς να ανέβει στην ψηλότερη κορφή των Λευκών Ορέων, τις Πάχνες, με υψόμετρο περίπου 2.500 μέτρων. Τέλος, 2χλμ βόρεια από τον οικισμό βρίσκεται το σπήλαιο Κάτω Σαρακήνα ή Ελληνικό, μέσα στο οποίο βρέθηκαν όστρακα Νεολιθικής, Μινωικής και Γεωμετρικής Εποχής.

ΙΣΤΟΡΙΑ

Το Θέρισο λόγω της γεωγραφική του θέσης, που του προσφέρει φυσική οχύρωσε, έπαιξε σημαντικό ρόλο στις Κρητικές επαναστάσεις. Κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας 5000 Οθωμανοί, υπό την διοίκηση του πασά Λατίφ, επιχείρησαν να επιτεθούν στο Θέρισσο. Ωστόσο, στην είσοδο του φαραγγιού βρίσκονταν 300 επαναστάτες. Στο σημείο διαδραματίστηκαν σκληρές μάχες με αποτέλεσμα τον θάνατο 500 Τούρκων.

Το χωριό καταστράφηκε το 1866 από τον πασά Μουσταφά Ναϊλή. Όπως προαναφέραμε από το Θέρισο καταγόταν η μητέρα του Ελευθέριου Βενιζέλου, Στυλιανή Πλουμιδάκη, η οποία και εκείνη αναγκάστηκε να φύγει το 1866 μετά την κατάληψη του χωριού από τον πάσα.

Χρόνια αργότερα, μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους, το 1905, ο Ελευθέριος Βενιζέλος κήρυξε την επανάσταση κατά του πρίγκιπα Γεωργίου, με αίτημα την ένωση της Κρήτης με την υπόλοιπη Ελλάδα. Μάλιστα, στον οικισμό συγκροτήθηκε προσωρινή κυβέρνηση με ηγέτη τον ίδιο τον Βενιζέλο.