Τα προϊόντα της αμπέλου

Τα προϊόντα της αμπέλου

Η καλλιέργεια της αμπέλου ήταν γνωστή τέχνη για τους Μινωΐτες από τα πρώιμα μινωικά χρόνια. Οι Μινωΐτες περίπου 4000 χρόνια πριν , είχαν στην διατροφή τους ως απαραίτητο φρούτο το σταφύλι κατά τους θερινούς μήνες στην γιορτή του τρύγου.

Πέρα από τη χρήση των σταφυλιών για την παραγωγή κρασιού, ουσιαστικά όλα τα σταφύλια είναι βρώσιμα. Είναι πλούσια σε βιταμίνες, ζάχαρα, αντιοξειδωτικά. Επίσης, στο φλοιό τους βρίσκεται η ουσία ρεσβερατρόλη που πρόσφατες έρευνες απέδειξαν την αντικαρκινική της δράση και τις θετικές επιδράσεις της στην πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων.

Με το πέρασμα των χρόνων τα σταφύλια διαχωρίστηκαν σε βρώσιμα και οινοποιήσιμα, κυρίως λόγω της γεύσης τους, της υφής τους στο στόμα αλλά και των ιδιαιτεροτήτων τους σε συστατικά.

Έτσι, οι παραδοσιακές ποικιλίες βρώσιμων σταφυλιών στην Κρήτη διαμορφώθηκαν κυρίως στις παρακάτω:

Κομιτάτο: μέσο-όψιμη πολύ παλιά ποικιλία που ευδοκιμεί στην Κρήτη, ρόγα χονδρή τραγανή και γεμάτη. Αναφέρεται από κάποιους ως μινωική ποικιλία η οποία πέραν της άριστης γεύσης της παράγει και καταπληκτικό κρασί.

Ταχτάς: αρωματική παχύφλουδη λευκή ράγα με κουκούτσι και πολύ χυμό. Επίσης παλιά ποικιλία που είναι δεμένη σταθερά με τις τοπικές βιοκλιματικές συνθήκες και η οποία χρησιμοποιούταν στο παρελθόν και συμπληρωματικά στην οινοποίηση.

Ραζακί: Όψιμη ποικιλία που περιέχει κουκούτσι, με μεγάλες χυμώδης ρόγες, παχύ φλοιό ιδιαίτερα αρωματικό και πάρα πολύ γευστικό. Για δεκαετίες καλλιεργούταν σε μεγάλες εκτάσεις σε όλη την Κρήτη και δέσποζε στην τοπική αλλά και διεθνή αγορά ως βασιλιάς των βρώσιμων σταφυλιών.

Σουλτανίνα: εγκαταστάθηκε στην Κρήτη μετά το 1867 και διαδόθηκε στην Κρήτη από τους Έλληνες της Σμύρνης που μετοίκησαν εδώ. Μέσο-πρώιμη ποικιλία που δεν περιέχει κουκούτσι, με μέτριες ρόγες, είναι πλούσιο σε ζάχαρα, με γεμάτη ψίχα ράγα, για αυτό χρησιμοποιείται και στην παραγωγή της φημισμένης κρητικής σταφίδας. Ενδείκνυται ως σταφύλι για την παραγωγή γλυκού του κουταλιού διότι δεν περιέχει κουκούτσι. Επίσης τα φύλα της αμπέλου της ποικιλίας αυτής χρησιμοποιούνται και στη μαγειρική (ντολμαδάκια) καθώς το φύλο του είναι λεπτό τρυφερό και πολύ αρωματικό.

Τα προϊόντα-υποπροϊόντα του σταφυλιού ποικίλουν ανάλογα με την περίοδο του χρόνου αλλά και την χρήση τους.

Η σταφίδα που αναφέραμε παραπάνω είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα καθώς καταναλώνεται σε όλο τον κόσμο και παράγεται σε διάφορες ηπείρους. Είναι πλούσια σε ενέργεια και καταναλώνεται κυρίως κατά τους χειμερινούς μήνες.

Το πετιμέζι ή αλλιώς το μέλι του φτωχού στο παρελθόν είναι συμπύκνωμα του γλεύκους (χυμός σταφυλιών) με τη μέθοδο του βρασμού. 'Έχει ιδιαίτερο χρώμα, αναπάντεχη γεύση και είναι πλούσιο σε ζάχαρα και φρουκτόζη. Χρησιμοποιείται στην μαγειρική στη ζαχαροπλαστική αλλά και ως πρόσθετο στην βιομηχανία τροφίμων.

Η αγουρίδα: Είναι χυμός από άγουρα σταφύλια το οποίο στις μέρες μας αλλά και στο παρελθόν, χρησιμοποιούνταν στην μαγειρική ως υποκατάστατο του λεμονιού καθώς είναι ξινό. Πλέον όμως έχει κερδίσει με το σπαθί του μια θέση στα ράφια των Μπαρτεντερς για την παρασκευή κοκτέιλ.