Στην δυτική πλευρά του κόλπου Μεραμβέλου δεσπόζει η όμορφη πρωτεύουσα του νομού Λασιθίου, ο Άγιος Νικόλαος. Χαρακτηριστικό γνώρισμα της πόλης είναι η λίμνη Βουλισμένη, στο κέντρο της πόλης.

Ο Άγιος Νικόλαος είναι μία τουριστική πόλη, η οποία φιλοξενεί χιλιάδες επισκέπτες το χρόνο. Οι κάτοικοι της πόλης, που ξεπερνούν τους 19.000, ασχολούνται εκτός από τον τουρισμό, με την γεωργία, την κτηνοτροφία και το εμπόριο. Στην πόλη μπορεί να βρει κανείς πλήθος καταστημάτων, εστιατορίων, μεζεδοπωλείων, καφετεριών και νυχτερινών μαγαζιών.

Αξίζει κανείς να επισκεφτεί τη μαρίνα του δήμου όπου διοργανώνονται ιστιοπλοϊκοί αγώνες, το γλυπτό “κερά της Αμάλθειας” που κατασκεύασαν ντόπιοι καλλιτέχνες και στέκεται σε πετόχτιστο αίθριο απέναντι από το νησάκι των Αγίων Πάντων, την πλατεία Νεάρχου, η οποία είναι διακοσμημένη με ψηφιδωτά θαλάσσια μοτίβα και την Κιτροπλατεία. Η Κιτροπλατεία είναι μια πλατεία με μικρή παραλία από την οποία ξεκινάει ο πεζόδρομος που καταλήγει στην Μαρίνα. Η πλατεία πήρε το όνομα της εξαιτίας του εμπορίου των κίτρων, καθώς πριν φτιαχτεί το λιμάνι, τα εμπορικά καΐκια φόρτωναν και ξεφόρτωναν το εμπόρευμα τους από το συγκεκριμένο σημείο. Επίσης, στον Άγιο Νικόλαου υπάρχει λαογραφικό και αρχαιολογικό μουσείο.

Αδιαμφισβήτητα, δεν πρέπει να χάσετε μία βόλτα στην πανέμορφη λιμνη της Βουλισμένης. Πρόκειται για μία λιμνοθάλασσα, που όπως προαναφέραμε βρίσκεται στο κέντρο της πόλης, η οποία είναι είναι περιτριγυρισμένη από χώρους εστίασης και δέντρα. Η λίμνη έχει διάμετρο 137μ και βάθος 64. Παλιά ήταν λίμνη γλυκού νερού, όμως το 1870 ανοίχτηκε κανάλι που την ένωσε με την θάλασσα. Στην λίμνη βρίσκεται και ένα μικρό θεατράκι, όπου διοργανώνονται καλλιτεχνικές εκδηλώσεις.

Υπάρχουν πολλοί μύθοι που αφορούν την λίμνη της Βουλισμένης (βλ. Μύθους). Επίσης, όπως αναφέρεται στον πυθμένα της λίμνης υπάρχει πολεμικό υλικό το οποίο έριξαν οι Γερμανοί μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Πανοραμική θέα της λίμνης αλλά και της πόλης του Αγίου Νικολάου έχει κανείς από το λόφο του Αγίου Χαραλάμπους. Ο λόφος, που είναι γεμάτος από πεύκα, βρίσκεται δίπλα από το εκκλησάκι.

Άλλο ένα σήμα κατατεθέν της πόλης είναι οι πολλές και ενδιαφέρουσες σκάλες. Η πόλη είναι χτισμένη πάνω σε λόφους και οι σκάλες βοηθούν στην εύκολη πρόσβαση στα διάφορα σημεία της.

Ένα ακόμα αξιοθέατο του Αγίου Νικολάου είναι τα νησάκια, που βρίσκονται απέναντι από την πόλη, των Αγίων Πάντων και του Φάρου. Τα νησάκια απέχουν ελάχιστα μεταξύ τους και αποτελούν σημαντικά σημεία φυσικής ιστορίας, λόγω της πανίδας και της χλωρίδας τους. Στο νησάκι των Αγίων Πάντων έχει μεταφερθεί από τον προηγούμενο αιώνα ο κρητικός αιγαγρός, Κρι Κρι.

Ο Άγιος Νικόλαος προσφέρεται και για τους λάτρεις των σπορ καθώς υπάρχει πληθώρα αθλητικών εγκαταστάσεων για ποδόσφαιρο, βόλεϊ, μπάσκετ, μπιτς βόλεϊ, μίνι γκολφ κ.ά.

Η πόλη είναι γνωστή και για τις πολλές παραλίες της, οι οποίες πιστοποιούνται για την καθαριότητα τους και τις παροχές τους.

ΠΑΡΑΛΙΕΣ

Οι παραλίες του Αγίου Νικολάου ξεκινάνε από την βόρεια πλευρά, συνεχίζουν μέσα στην πόλη και καταλήγουν νότια της πόλης. Οι παραλίες είναι βραβευμένες με γαλάζια σημαία.

Αμμούδι

Μέσα στην πόλη του Αγίου Νικολάου, στο μίχο ενός μεγάλου κόλπου, βρίσκεται η μικρή αλλά πλήρως οργανωμένη παραλία Αμμούδι. Πρόκειται για μία παραλία που αποτελείται από άμμο. Δίνεται μάλιστα η δυνατότητα στον επισκέπτη να κάνει θαλάσσια σπορ.

Η παραλία, λόγω της γεωγραφικής θέσης της, είναι προστατευμένη από βόρειους ανέμους.

Κιτροπλατεία

Ελάχιστα μέτρα από το κέντρο του Αγίου Νικολάου βρίσκεται η οργανωμένη παραλία Κιτροπλατεία. Κοντά σε αυτήν βρίσκονται πολλά εστιατόρια και ταβέρνες. Για να φτάσετε στη Κιτροπλατεία αρκεί να ακολουθήσετε τον παραλιακό δρόμο, να περάσετε το γεφυράκι από όπου ενώνεται η λίμνη με την θάλασσα και να ακολουθήσετε τον δρόμο Μ. Σφακιανάκη.

Άμμος

Λίγα μέτρα νοτιότερα της Κιτροπλατείας, μετά την Μαρίνα, στην καρδιά της πόλης του Αγίου Νικολάου βρίσκεται η παραλία της Άμμου. Η παραλία αποτελείται από άμμο και είναι οργανωμένη.

Πλάζ Ε.Ο.Τ.

Mini golf, θαλάσσια σπορ, μπιλιάρδο, πινκ πονκ, γήπεδα ποδοσφαίρου και μπάσκετ, κολυμβητήριο αγωνιστικών διαστάσεων και πολύ πράσινο είναι το τοπίο που συνθέτει την Πλαζ Ε.Ο.Τ. Η παραλία βρίσκεται μέσα στον Άγιο Νικόλαο και αποτελείται από βότσαλα, σε αντίθεση με τις άλλες παραλίες της πόλης.

ΑΛΜΥΡΟΣ

Ακολουθώντας το δρόμο προς το Καλό Χωριό, στο 2ο χλμ, συναντάμε έναν από τους σημαντικότερους υδροβιότοπους του νησιού, τον Αλμυρό. Η περιοχή είναι κατάφυτη από ευκάλυπτους, καλάμια και βούρλα, τα οποία αναπτύσσονται μέσα σε νερά πηγών. Η παραλία του Αλμυρού είναι μία από τις ομορφότερες της πόλης. Στο σημείο εκβάλλει ο ομώνυμος ποταμός Αλμυρός. Η παραλία είναι οργανωμένη.

Αμμουδάρα

Μόλις 4 χλμ νότια από τον Άγιο Νικόλαο συναντάμε την Αμμουδάρα. Είναι μια οργανωμένη παραλία και στην ευρύτερη περιοχή υπάρχουν πολλές ταβέρνες και ξενοδοχεία.

Χαβάνια

Βόρεια του Αγίου Νικολάου, στον δρόμο προς Ελούντα, βρίσκεται η παραλία Χαβάνια. Η Χαβάνια είναι μια όμορφη και οργανωμένη παραλία με άμμο. Κοντά υπάρχουν εστιατόρια.

ΙΣΤΟΡΙΑ

Ο Άγιος Νικόλαος είναι χτισμένος στο σημείο που υπήρχε η αρχαία πόλη Λατώ προς Καμάρα. Η πόλη χρονολογείται από τα μινωικά χρόνια ωστόσο φαίνεται να ακμάζει οικονομικά και πληθυσμιακά την Ελληνορωμαϊκή περίοδο.

Στην πρώτη Βυζαντινή περίοδος η πόλη αναφέρεται στο Συνέκδημο από τον Ιεροκλή ως Επισκοπή Καμάρας.

ΤΟΠΩΝΥΜΙΟ

Η ονομασία οφείλεται στο βυζαντινό εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου, που βρίσκεται στον ορμό της πόλης.

ΜΥΘΟΙ

Υπάρχουν διάφοροι μύθοι που σχετίζονται με την λίμνη Βουλισμένης του Αγίου Νικολάου. Σύμφωνα με το μύθο, η Θεά Αθηνά και η Θεά Άρτεμη λουζόταν σε αυτή.

Άλλος μύθος αναφέρει ότι η λίμνη δεν έχει πυθμένα καθώς και ότι συνδέεται με το ηφαίστειο της Σαντορίνης.