Μεταξοχώρι

Μεταξοχώρι

Το χωριό ανήκει στο δήμο Αρχανών Αστερουσίων και η τοπική κοινότητα απαρτίζεται από τα Αρμανώγεια, το Παρθένι και τη μονή του Αγίου Γεωργίου του Επανωσήφη.

Τα Αρμανώγεια είναι ένας μικρός οικισμός, χτισμένος σε υψόμετρο 450 μ. Το χωριό απέχει 38χλμ από το Ηράκλειο και βρίσκεται νοτιοδυτικά από τη μονή του Επανωσήφη. Οι 106 κάτοικοι του χωριού είναι γνωστοί για την αγάπη τους για την μουσική παράδοση. Οι πλειοψηγία τους έχουν καταγωγή από τα Ανώγεια Μυλοποτάμου. Στην άκρη του οικισμού βρίσκεται το ομώνυμο φράγμα των Αρμανωγείων, που έχει αναδειχτεί σε έναν σημαντικό υδροβιότοπο για την περιοχή.

Από την άλλη, το Παρθένι βρίσκεται 28 χλμ από την πόλη του Ηρακλείου και πρόκειται για ένα μικρό, όμορφο, παραδοσιακό οικισμό, ο οποίος είναι χτισμένος σε ύψωμα 470 μ. Στο χωριό μένουν λιγοστοί κάτοικοι.

Το Μεταξοχώρι είναι το μεγαλύτερο χωριό του δημοτικού διαμερίσματος με 403 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Οι κάτοικοι της περιοχής ασχολούνται κυρίως με την γεωργία και συγκεκριμένα με την ελαιοκαλλιέργεια και την αμπελοκαλλιέργεια. Αρκετοί είναι και εκείνοι που ασχολούνται με την κτηνοτροφία.

ΙΣΤΟΡΙΑ

Το Μεταξοχώρι αναφέρεται σε έγγραφα με το τοπωνύμιο Κακό Χωριό από το 1577. Έκτοτε υπάρχουν αρκετές αναφορές με αυτό το όνομα.

Τον 15ο αιώνα το Κακό Χωριό ήταν φέουδο του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως. Στις αρχές του 17ου αιώνα ήταν φέουδο του άρχοντα Λαγκουβάρδου, στου οποίου το κτήμα χτίστηκε το μοναστήρι του Επανωσήφη.

Στην απογραφή του 1881 στον οικισμό κατοικούσε ένας χριστιανός και 114 Τούρκοι.

Το 1920 γίνεται έδρα αγροτικού δήμου.

Το 1940 είναι έδρα ομώνυμης κοινότητας.

Το Μάιο του 1941 οι Γερμανοί βομβάρδισαν το χωριό. Παρά το ότι δεν συνήθιζαν να βομβαρδίζουν χωριά της ενδοχώρας, το έκαναν γιατί οι κάτοικοι του Μεταξοχωρίου περιέθαλπταν συμμάχους.

Το 1951 μετονομάζεται σε Μεταξοχώριον.

Οι αρχαιότερες μνείες για τα χωριά Αρμανώγεια και Παρθένι γίνονται το 1577 και το 1369 αντίστοιχα.

Το Παρθένι σε έγγραφο του 1383 αναφέρεται ως φέουδο του Λεονάρδου Γραδόνικου, από το μεγάλο οίκο των Γραδόνικων, που οργάνωσαν την επανάσταση και ίδρυσαν τη δημοκρατία του Αγίου Τίτου στο Χάνδακα, το 1363. Ύστερα από την καταστολή της επανάστασης και τον αποκεφαλισμό των πρωταίτιων τα φέουδα περιήλθαν στο ενετικό Δημόσιο και δόθηκαν σε άλλους. Έτσι το 1383, ανήκε στον Ανδρέα Μόρο.

ΤΟΠΩΝΥΜΙΟ

Στο Μεταξοχώρι υπήρχαν παλιά πολλές μουρνίες, όπως λένε οι κάτοικοι. Πλήθος μεταξοσκώληκων φιλοξενούνταν στα φύλλα τους, μέχρι να σκάσουν από το κουκούλι και να μεταλλαχτούν σε πεταλούδες. Λόγο των πολλών μεταξοσκώληκων το χωρίο μετονομάστηκε σε Μεταξοχώρι.

Το τοπωνύμιο Αρμανώγεια, σύμφωνα με τον Στέλιο Αλεξίου, προέρχεται από το Έρημα Ανώγεια. Ο Σταυρινίδης, παρασυρμένος από τη λανθασμένη γραφή του χωριού, στην τουρκική απογραφή του 1671 που αναφέρεται ως Armenoye, υπέθεσε ότι το χωριό εποικίστηκε από Αρμένιους.

Το Παρθένι δεν είναι γνωστό σε εμάς από που πήρε το όνομα του.

ΜΥΘΟΣ

Η λαϊκή παράδοση της περιοχής δικαιολογεί το προηγούμενο όνομα του Μεταξοχωρίου, που ονομαζόταν Κακό Χωριό.

Η παράδοση λέει ότι στον καιρό της Τουρκοκρατίας οι Τούρκοι που κατοικούσαν στο Μεταξοχώρι παραβρέθηκαν σε ένα γάμο στο χωριό Λαράνι. Στη διάρκεια της τελετής οι Τούρκοι σκότωσαν το γαμπρό, τηγάνισαν το συκώτι του και το έδωσαν στη νύφη να το φάει, χωρίς βέβαια αυτή να έχει την παραμικρή ιδέα. Όταν έμαθε τελικά το τρομερό συμβάν αναφώνησε «Αμάν, κακό χωριό!»

Ωστόσο η εκδοχή αυτή θεωρείται αβάσιμη, γιατί το χωριό ήδη υπήρχε από τα χρόνια των Ενετών.

ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ

Πολιούχος του Μεταξοχωρίου είναι η Παναγία, που γιορτάζει στις 15 Αυγούστου. Στο χωριό υπάρχουν ακόμα οι εκκλησίες του Αγίου Νικολάου, που είναι χτισμένος πάνω στα ερείπια βυζαντινής εκκλησίας, και του Αγίου Ραφαήλ.

Ανατολικά του χωριού σε απόσταση περίπου 1500 μέτρων, βρίσκεται το εκκλησάκι του Αγίου Ονήσιμου, μοναδικού σε ολόκληρη τη χώρα, το οποίο ανακαλύφτηκε τυχαία από έναν ανώτατο δικαστή, ο οποίος είχε ένα ατύχημα με το αυτοκίνητό του, στο σημείο που ήταν θαμμένο το εκκλησάκι.

Θεώρησε ότι η χάρη του αγίου τον προστάτευσε και έτσι ανακαίνισε την εκκλησία, η οποία γιορτάζει κάθε χρόνο στις 15 του Φλεβάρη και δικαστές απ΄όλη τη χώρα έρχονται και προσκυνούν τη χάρη του.

Σχεδόν 2 χλμ βόρεια από το Μεταξοχώρι βρίσκεται και η Μονή Επανωσήφη.