Ιερά μονή Αγίου Γεωργίου Επανωσήφη

Ιερά μονή Αγίου Γεωργίου Επανωσήφη

Το μοναστήρι βρίσκεται 30 χλμ από το Ηράκλειο, στο κέντρο περίπου του νομού και της Κρήτης γενικότερα.

Η Μονή χτίστηκε τα τελευταία χρόνια της Ενετοκρατίας και απέκτησε τέτοια φήμη που τα επόμενα χρόνια έγινε ένα από τα μεγαλύτερα προσκυνήματα της Κρήτης. Ο ακριβής χρόνος της ίδρυσης της Μονής παραμένει άγνωστος.

Σημαντικότερη αναφορά, σχετική με την ανέγερση του μοναστηριού, είναι εκείνη του Ιεροδιακόνου Ιακώβου, που γράφτηκε στις 26 Ιανουαρίου 1864. Στο κείμενο του «Διήγηση» αναφέρεται στην ίδρυση της Μονής από έναν Μοναχό, τον Παΐσιο, ο οποίος ξεκίνησε από τη Μονή Απεζανών για να πάει στη Μονή Αγκαράθου, λόγω εσωτερικών διενέξεων. Διανυκτέρευσε όμως στα κτήματα του Λαγγουβάρδου, κοντά στο Κακό Χωριό (το σημερινό Μεταξοχώρι) και εκεί έκτισε τη Μονή Απανωσήφη, μετά από παρέμβαση του ίδιου του Αγίου Γεωργίου.

Η ονομασία Επανωσήφης δόθηκε από τον άρχοντα της περιοχής Λαγγουβάρδο, ο οποίος είχε δύο βοσκούς με το ίδιο όνομα, Σήφης. Για να τους ξεχωρίζει έδωσε τα ονόματα Επάνω-Σήφης και Κάτω-Σήφης. Έτσι επικράτησε η προσωνυμία, Άγιος Γεώργιος του Επανωσήφη. Το μιτάτο του Κάτω-Σήφη ήταν σύμφωνα με την παράδοση στο χωριό Χαράκι, στο οποίο υπάρχει παλαιά Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου.

Η δράση και συνεισφορά της Μονής κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας είναι σημαντική, με πολλές ιστορίες να έχουν γραφτεί για αυτή την περίοδο. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στη μονή έβρισκαν καταφύγιο οι οδοιπόροι και ο δοκιμαζόμενος λαός της Κρήτης.

Στον Άγιο Γεωργίο τον Επανωσήφη υπήρχε σχολείο και μία αρκετά μεγάλη βιβλιοθήκη. Μάλιστα, στο μοναστήρι ζούσαν λόγιοι Μοναχοί, οι οποίοι ανέπτυξαν δράση είτε ως αντιγραφείς βιβλίων, είτε ως υμνογράφοι, είτε ως διδάσκαλοι.

Στην διάρκεια της επανάστασης του 1821 φονεύτηκαν 18 μοναχοί, οι οποίοι τιμούνται ως Νεομάρτυρες της Εκκλησίας. Έπειτα, για μικρή περίοδο, η μονή γνώρισε την ερήμωση.

Με το σεισμό του 1856 κατέπεσε ο ναός του Αγίου Γεωργίου, και η Μονή έμεινε χωρίς καθολικό. Έπειτα από σχετική άδεια της Υψηλής Πύλης, ο ναός αποπερατώθηκε το 1863.

Η Μονή Επανωσήφη πανηγυρίζει δύο φορές το χρόνο. Την 23η Απριλίου στη μνήμη του μαρτυρίου του Αγίου Γεωργίου και την 3η Νοεμβρίου στην ανακομιδή των Ιερών Λειψάνων του Αγίου Γεωργίου.

Στη Μονή υπάρχει Εκκλησιαστικό σκευοφυλάκιο με ιερά κειμήλια της πίστεως και της Πατρίδας, όπως ιερές εικόνες, άμφια, χειρόγραφα κ.α. Επίσης, φυλάσσει αρκετά τεμάχια ιερών λειψάνων όπως του Αγίου Γεωργίου, της Αγίας Αικατερίνης, του Ιερού Χρυσοστόμου, του Αγίου Νεκταρίου, του Αγίου Μεθοδίου του Κρητός κ.α.

Τέλος, από το μοναστήρι ξεκινά ένα υπέροχο τεχνητό δάσος που η έκταση του μετρά πολλά στρέμματα.