Στους νότιους πρόποδες του Ψηλορείτη, 53χλμ από την πόλη του Ηρακλείου, βρίσκεται το χωριό Βορίζια (παλαιότερα Βορίζα).

Το χωριό ανήκει στην δημοτική ενότητα Ζαρού, του δήμου Φαιστού.

Στο ομώνυμο δημοτικό διαμέρισμα υπάγονται οι οικισμοί Λαλουμάς και Μεσίσκλι, καθώς και η Ιερά Μονή Βαρσαμόνερου, η οποία είναι μια από τις παλαιότερες της Κρήτης. Η μονή λειτουργεί από τον 18ο αιώνα, ενώ στο παρελθόν αποτέλεσε σπουδαίο κέντρο μελέτης συγγραμμάτων. Η εκκλησία του μοναστηριού είναι διακοσμημένη με πλούσιες τοιχογραφίες ενετικού τύπου.

Στον οικισμό των Βοριζίων μένουν 491 κάτοικοι, σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Κύρια ασχολία των κατοίκων είναι η γεωργία, ενώ αρκετοί δραστηριοποιούνται στον τομέα της κτηνοτροφίας, της ξυλογλυπτικής και της υφαντουργίας.

Επίσης, από το χωριό ξεκινάει το μονοπάτι που οδηγεί μέσω του ομώνυμου φαραγγιού στο οροπέδιο της Νίδας.

ΙΣΤΟΡΙΑ

Το χωριό διαδραμάτισε βασικότατο ρόλο στη διάρκεια των Επαναστάσεων. Κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας, πολλοί οπλαρχηγοί του νησιού κατάγονταν από τα Βορίζια.

Στη διάρκεια της Ναζιστικής Κατοχής, το χωριό έλαβε μέρος στην Αντίσταση, βομβαρδίστηκε από τους Γερμανούς και καταστράφηκε ολοσχερώς. Έπειτα από την Απελευθέρωση το Κράτος έφτιαξε συνοικισμό αλλά οι κάτοικοι αρνήθηκαν να στεγαστούν στη θέση Βροντησάκι κοντά στη Μονή Βροντήσι. Αντί αυτού, προτίμησαν να προβούν σε ανοικοδόμηση του χωριού τους και να φύγουν από το νέο συνοικισμό.

Τα Βορίζια αναφέρονται στον Καστροφύλακα, το 1583, με 281 κατοίκους και με το όνομα Vorisa. Στην ίδια απογραφή αναφέρονται και οι οικισμοί Λαλουμάς (Lalumas με 39 κατοίκους) και Μεσίσκλι (Mesiscli, με 88 κατοίκους).

Στις απογραφές του 1834 και του 1881 δεν αναφέρεται κανείς Τούρκος στο χωριό.

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

Στα Βορίζια γίνονται κάθε 15 Αυγούστου γιορτές για να τιμηθεί η Αντίσταση κατά των Γερμανών.