• Τοποθεσία50 χλμ νότια του Ηρακλείου, στους πρόποδες των Αστερουσίων Ορέων
• Πληθυσμός1.000 κάτοικοι (απογραφή 2011)
• ΟρόσημοΟ βράχος "Χαράκι" με την εκκλησία του Αφέντη Χριστού και το ενετικό κάστρο
• Ιστορικά στοιχείαΠρώτη γραπτή αναφορά το 1280, αναφέρεται και ως "Άγιος Ιωάννης"
• Κεντρική εκκλησίαΆγιος Παντελεήμονας, ο μεγαλύτερος ναός του χωριού
• ΑξιοθέαταΘέα από το Χαράκι στον κάμπο της Μεσαράς και ο παλιός νερόμυλος

Περίπου 50 χιλιόμετρα νότια της πόλης του Ηρακλείου, στις παρυφές των Αστερουσίων Ορέων, συναντάμε τον γραφικό οικισμό Χάρακα. Ο Χάρακας, μέρος του δήμου Αρχανών-Αστερουσίων, είναι ένα χωριό με περίπου 1.000 κατοίκους, όπως καταγράφηκε στην απογραφή του 2011. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία, κάτι που αντανακλά την παραδοσιακή ζωή του χωριού και τη σύνδεση με τη φύση.

Στην δυτική πλευρά του Χάρακα δεσπόζει ο επιβλητικός βράχος ύψους 35 μέτρων, γνωστός ως "Χαράκι", ο οποίος αποτελεί σημαντικό αξιοθέατο της περιοχής. Στην κορυφή του βρίσκεται η εκκλησία του Αφέντη Χριστού και ένα παλιό ενετικό κάστρο, το οποίο χρονολογείται από την εποχή της Ενετοκρατίας. Η ανάβαση στον βράχο είναι εύκολη μέσω μονοπατιού, και η θέα από την κορυφή μαγεύει τον επισκέπτη, με τον απέραντο κάμπο της Μεσαράς να απλώνεται μπροστά του. Κοιτάζοντας δυτικά, μπορεί κανείς να δει τα απομεινάρια ενός παλιού νερόμυλου, που κάποτε αποτελούσε βασικό στοιχείο της τοπικής οικονομίας.

Ο Χάρακας περιλαμβάνει και τους μικρότερους οικισμούς Δωράκι και Αγία Φωτιά, που συμβάλλουν στην τοπική πολιτιστική και κοινωνική ζωή της περιοχής. Το δημοτικό διαμέρισμα είναι ζωντανό και συντηρεί τις παραδόσεις και την πολιτιστική κληρονομιά του.

Η πρώτη γραπτή αναφορά στον Χάρακα γίνεται σε συμβόλαιο του 1280, ενώ το χωριό εμφανίζεται σε διάφορα έγγραφα και απογραφές μέσα στους αιώνες. Στις ενετικές απογραφές αναφερόταν με το τοπωνύμιο "Άγιος Ιωάννης", ενώ από το 1881 καταγράφεται με το σημερινό του όνομα. Ο οικισμός αποτελεί κέντρο της περιοχής και συνεχίζει να διατηρεί τη θέση του ως σημαντικό χωριό του δήμου Αρχανών-Αστερουσίων.

Το όνομα "Χάρακας" προέρχεται από τον χαρακτηριστικό βράχο ("χαράκι") που δεσπόζει στο χωριό. Η σύνδεση του ονόματος με το φυσικό τοπίο δίνει μια ξεχωριστή ταυτότητα στον οικισμό, καθιστώντας τον πόλο έλξης για τους επισκέπτες.

Η κεντρική εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στον Άγιο Παντελεήμονα, προστάτη του Χάρακα, και αποτελεί το μεγαλύτερο θρησκευτικό κτίριο της περιοχής. Βρίσκεται απέναντι από τον βράχο, προσδίδοντας μια επιβλητική εικόνα στο τοπίο. Εκτός από την εκκλησία του Αφέντη Χριστού, που βρίσκεται πάνω στον βράχο, στο χωριό υπάρχουν και άλλες αξιόλογες εκκλησίες, όπως της Αγίας Παρασκευής, του Αγίου Νεκταρίου, του Αγίου Ιωάννη (στο κοιμητήριο) και της Παναγίας στο παλαιό χωριό.

Ο Χάρακας γιορτάζει κάθε χρόνο την επέτειο της Μάχης της Κρήτης στις 20 Μαΐου και τη γιορτή του Αγίου Παντελεήμονα στις 27 Ιουλίου, με πολιτιστικές εκδηλώσεις και παραδοσιακές γιορτές που προσελκύουν πολλούς επισκέπτες.