• Τοποθεσία 75 χλμ. νοτιοανατολικά των Χανίων
• Ιστορία Ανυπότακτη στους κατακτητές από τους Αραβικούς χρόνους έως και την Τουρκοκρατία
• Δραστηριότητες Πεζοπορία στο Ε4, εξερεύνηση φαραγγιών, παραλίες
• Παραλίες Βρύση, Ίλιγγας, Γλυκά Νερά, Σφακιανό Αμμούδι, Φυλακή, Πλακάκια
• Αξιοθέατα Φαράγγι Σαμαριάς, ερείπια ενετικού φρουρίου, γραφικά αρχοντικά
• Υποδομές Ταβέρνες, καφετέριες, φούρνος, φαρμακείο, καραβάκια προς Γαύδο και Αγία Ρούμελη

Η ιστορική Χώρα των Σφακίων είναι μια μαγευτική τοποθεσία στις νότιες ακτές της Κρήτης, περίπου 75 χλμ από τα Χανιά. Κρυμμένη ανάμεσα στα επιβλητικά Λευκά Όρη και τις ακτές του Λιβυκού Πελάγους, η Χώρα προσφέρει ένα αυθεντικό κρητικό τοπίο, γεμάτο ιστορία και παραδόσεις που διατηρούνται ζωντανές μέσα στο χρόνο.

Η περιοχή των Σφακίων ήταν ανέκαθεν φημισμένη για την αντίσταση των κατοίκων της στους κατακτητές. Τα άγρια και απόκρημνα βουνά, καθώς και τα φαράγγια που διατρέχουν την περιοχή,το γνωστό φαράγγι της Σαμαριάς , καθώς και τα φαράγγια του Κλάδου , το φαράγγι της Ελυγιάς , της Αράδαινας , το Σφακιανό, της Ίμπρου , του Ασφένδου , του Ίλιγγα ή Κάβη και του Καλλικράτη , προσέφεραν φυσική προστασία στους ντόπιους, βοηθώντας τους να διατηρήσουν την ανεξαρτησία τους για αιώνες.Τα Σφακιά είναι φημισμένα για την αδάμαστη αντίστασή τους στους κατακτητές, από την εποχή των Βυζαντινών, των Βενετών και των Τούρκων. Μάλιστα, η Χώρα Σφακίων διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο και στις επαναστάσεις της Κρήτης κατά τη διάρκεια της Βενετοκρατίας και της Τουρκοκρατίας, όταν οι Σφακιανοί οργάνωσαν επαναστατικά κινήματα από τα ορεινά περάσματα.

Φτάνοντας στη Χώρα, ο επισκέπτης συναντά την ενετική ιστορία του τόπου, με τα ερείπια του φρουρίου που στέκουν ως μάρτυρες της βενετικής παρουσίας στην περιοχή. Στενά δρομάκια οδηγούν σε παλιά αρχοντικά και κρύβουν την κρητική γοητεία που διατηρείται αναλλοίωτη.

Ο οικισμός έχει περίπου 300 κατοίκους που ασχολούνται κυρίως με την αλιεία, τον τουρισμό και την κτηνοτροφία. Η τουριστική υποδομή της Χώρας περιλαμβάνει ταβέρνες, καφετέριες, μίνι μάρκετ, κρεοπωλείο, φούρνο, καθώς και βασικές υπηρεσίες όπως φαρμακείο και ΑΤΜ. Από το μικρό λιμάνι της Χώρας αναχωρούν καραβάκια για τα παραθαλάσσια χωριά Λουτρό και Αγία Ρούμελη, καθώς και για το απομακρυσμένο νησί της Γαύδου.

Οι παραλίες της Χώρας Σφακίων και της ευρύτερης περιοχής είναι από τις πιο όμορφες της νότιας Κρήτης. Μέσα στην Χώρα των Σφακίων, στο μικρό καινούριο λιμάνι που αγκαλιάζει τον οικισμό, κάτω από τα καταστήματα, βρίσκεται μια μικρή παραλία. Ωστόσο, η βασική παραλία βρίσκεται δυτικά από το λιμανάκι και ονομάζεται Βρύση. Η εν λόγω οργανωμένη παραλία είναι με άμμο και βοτσαλάκι.Αν είστε διατεθειμένοι να κάνετε λίγα χιλιόμετρα δυτικά και ανατολικά του οικισμού θα συναντήσετε αρκετές παραλίες.

Δυτικά συναντάμε τις παραλίες του Ίλιγγα των Γλυκών νερών, των Περιβολακίων και του Τίμιου Σταυρού, ενώ ανατολικά του Αγίου Χαράλαμπου, του Σφακιανού Αμμούδι, της Φυλακής και τα Πλακάκια. Σημειώνουμε ότι οι ανατολικές παραλίες, Σφακιανό Αμμούδι, Άγιος Χαράλαμπος και Φυλακή, που βρίσκονται δίπλα από το ξενοδοχείο γυμνιστών Βριτομάρτις αποτελούν «αναγνωρισμένες» παραλίες γυμνιστών.Οι παραλίες των γυμνιστών ξεκινούν περίπου 1,5χλμ μετά την Χώρα των Σφακίων. Πρόκειται για μερικούς συνεχόμενους κόλπους, με τον πρώτο από αυτούς να ονομάζεται Σφακιανό Αμμούδι. Το Σφακιανό Αμμούδι ενώνεται με τον οικισμό με ένα κακό χωματόδρομο κι ίσως να ήταν καλύτερα να φτάσετε σε αυτήν πεζοί. Η παραλία αποτελείται από μικρό βοτσαλάκι ενώ ένα από τα χαρακτηριστικά της είναι οι πολλές και αξιοθαύμαστες σπηλιές που βρίσκονται στις άκρες και πίσω από την παραλία. Γνωστότερη όλων είναι η σπηλιά της Φώκιας, την οποία χρησιμοποιούν οι φώκιες σαν φωλιά.Λίγα μέτρα ανατολικότερα, ακολουθώντας ένα μονοπάτι, βρίσκουμε τον ναό του Αγίου Χαραλάμπου, που δεσπόζει μέσα σε μία σπηλιά. Δίπλα βρίσκεται η ομώνυμη παραλία. Άλλος τρόπος πρόσβασης είναι μέσω του ασφαλτοστρωμένου δρόμου που ενώνει την Χώρα των Σφακίων με το ξενοδοχείο Βριτόμαρτις. Η παραλία είναι οργανωμένη και αποτελείται από ψιλό βότσαλο.Συνεχίζοντας και φτάνοντας πολύ κοντά στο ξενοδοχείο για γυμνιστές Βριτόμαρτις, βρίσκεται η παραλία της Φυλακής. Η πρόσβαση με το αυτοκίνητο είναι εύκολη, μέσω ασφαλτοστρωμένου δρόμου. Η παραλία της Φυλακής απέχει περίπου 3χλμ από την Χώρα των Σφακίων και έχει βότσαλο και σε κάποια σημεία βράχια. Στη Φυλακή υπάρχουν ομπρέλες και μια καντίνα για να προμηθευτείτε τα απαραίτητα. Κοντά υπάρχει και μία ταβέρνα αποκλειστικά για γυμνιστές.Περίπου 100 μ ανατολικά της Φυλακής, στην έξοδο του Σφακιανού Φαραγγιού, βρίσκεται η περιοχή Πλακάκια με τους μικρούς αλλά όμορφους κόλπους της. Οι παραλίες είναι με ψιλό βότσαλο και κάποιες από αυτές βρίσκονται μέσα σε σπηλιές.

Κατευθυνόμενοι δυτικά από την Χώρα των Σφακίων, περίπου σε 1,5 χλμ, συναντάμε την μαγευτική παραλία του Ίλιγγα, με την χοντρή ιριδίζουσα άμμο και τα καταγάλανα νερά. Η παραλία βρίσκεται στο τέλος του φαραγγιού Καβή ή Ίλιγγα. Σκιά προσφέρουν οι βράχοι της περιοχής, καθώς οι παραλία δεν είναι οργανωμένη. Ωστόσο, στην περιοχή υπάρχει ταβέρνα και ενοικιαζόμενα δωμάτια. Ανατολικά υπάρχει και μία δεύτερη παραλία που η πρόσβαση σ’ αυτήν γίνεται αποκλειστικά με βάρκα.Στην περιοχή Περβολακίων, κοντά στο Λουτρό, συναντάμε δύο απομονωμένους κόλπους και την παραλία του Τίμιου Σταυρού. Οι συνεχόμενοι κόλποι έχουν βότσαλο και πέτρες και δεν υπάρχει σ’ αυτές σκιερό μέρος. Για να πάτε στις παραλίες θα πρέπει είτε να περπατήσετε είτε να φτάσετε με βάρκα.

Ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της περιοχής είναι το ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4, το οποίο ξεκινάει από τη Χώρα Σφακίων και περνάει μέσα από το Λουτρό και την Αγία Ρούμελη. Η πεζοπορία στο Ε4, τα φαράγγια και οι παραλίες είναι μερικές από τις κορυφαίες δραστηριότητες για τους επισκέπτες.Για όσους αγαπούν την πεζοπορία και την εξερεύνηση της φύσης, τα φαράγγια και τα βουνά της περιοχής προσφέρουν αναρίθμητες επιλογές.

Σε ότι αφορά την ιστορία του οικισμού αναφέρεται για πρώτη φορά κατά την διάρκεια των Αραβικών επιδρομών στην Κρήτη. Μετά την κατάκτηση της Κρήτης από τους Σαρακηνούς Άραβες, το 824 μ.Χ., οι Σφακιανοί αρνήθηκαν να δηλώσουν υποταγή και οργανώθηκαν σε δική τους αυτόνομη κοινότητα με δική τους εξουσία που την ονόμαζαν γερουσία.

Κατά την εκστρατεία του Νικηφόρου Φωκά για την ανακατάληψη της Κρήτης οι Σφακιανοί του προσέφεραν σημαντικές υπηρεσίες και τον ενίσχυσαν στην πολιορκία του Χάνδακα (Ηράκλειο). Μετά την επικράτηση των Βυζαντινών ο αυτοκράτορας Νικηφόρος Φωκάς επέτρεψε στους Σφακιανούς να διατηρήσουν την τοπική τους διακυβέρνηση και τους παραχώρησε προνόμια.

Το 1204 μετά την πρώτη κατάλυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, η Κρήτη πέρασε σε Βενετικό έλεγχο οπού παρέμεινε μέχρι το 1669. Στο διάστημα αυτό σημειώθηκαν τουλάχιστον 27 επαναστάσεις στην Κρήτη. Πολλές από αυτές ξεπήδησαν από την περιοχή των Λευκών Ορέων, την περιοχή οπού δρούσαν οι Σφακιανοί. Η περιοχή των Σφακίων έμεινε έξω από τον άμεσο έλεγχο των Βενετών.

Κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας οι Σφακιανοί έδωσαν σκληρές μάχες για να αποτινάξουν το ζυγό των κατακτητών. Η μισή σχεδόν στρατιωτική δύναμη των επαναστατημένων Κρητικών προερχόταν από τα Σφακιά.Μετά την απελευθέρωση της Κρήτης και την ενσωμάτωσή της στο ελληνικό κράτος η περιοχή των Σφακίων αποτέλεσε επαρχία ενώ από το 1998 αποτελεί διευρυμένο δήμο.

Η περιοχή πήρε το ονομα της από την λέξη "Σφαξ", που σημαίνει φαράγγι, λόγω των πολλών φαραγγιών που υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή. Μια άλλη εκδοχή αναφέρει ότι αρχικά λεγόταν Σφηκιά και το τοπωνύμιο προήλθε από παραφθορά. Τέλος, κάποιοι υποστηρίζουν ότι προήλθε από το φυτό σφάκα.